ทรัพยากรหิ่งห้อย

หิ่งห้อย 

หิ่งห้อย เป็นแมลงปีกแข็งหรือด้วงในอันดับ Coleopteraวงศ์ Lampyridae ที่มีความหลากหลาย ของชนิดสูง (Bouchard et al., 2011) ทั่วโลกพบหิ่งห้อยมากกว่า 2,000 ชนิด จาก 130 สกุล (Roskov et al., 2019) โดยหิ่งห้อยมีลักษณะเด่น คือ สามารถเปล่งแสงได้จากอวัยวะผลิตแสงที่ ปลายท้อง ทำให้ผู้พบเห็นเกิดความชื่นชอบ จึงเกิดเป็นกิจกรรมท่องเที่ยวชมหิ่งห้อยในบางพื้นที่ ของประเทศไทย แต่ในปัจจุบันหิ่งห้อยมีจำนวนประชากรลดลงไปอย่างมาก อาจเนื่องจากได้รับ ผลกระทบมาจากสภาพแวดล้อมของถิ่นอาศัยที่มีการเปลี่ยนแปลงไป เช่น การเปลี่ยนแปลง สภาพของที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติ และการเพิ่มขึ้นของแสงสว่างจากหลอดไฟฟ้า ล้วนแล้ว แต่ส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศของแหล่งอาศัยของหิ่งห้อย (อัญชนา, 2552) หิ่งห้อยถูกใช้เป็น ดัชนีบ่งชี้ถึงความสมบูรณ์หรือความเสื่อมโทรมของระบบนิเวศ เนื่องจากมักพบหิ่งห้อยดำรงชีวิต อยู่ในแหล่งอาศัยที่มีความอุดมสมบูรณ์และสะอาดปราศจากมลพิษ เช่นในพื้นที่สถานีพัฒนา ทรัพยากรป่าชายเลนที่ 2 ลุ่มน้ำเวฬุ (ท่าสอน) อำเภอขลุง จังหวัดจันทบุรี ที่เคยมีรายงานการพบ หิ่งห้อย 3 ชนิด คือ Asymmetricata circumdata (Motschulsky), Pteroptyx malaccae (Gorham) และ Pteroptyx valida Olivier (นพรัตน์, 2556) อีกทั้งตัวหนอนของหิ่งห้อยมักอาศัยอยู่ในบริเวณที่มีแหล่งน้ำสะอาด นอกจากนี้ตัวหนอนของหิ่งห้อยดำรงชีวิตแบบเป็นผู้ล่า โดยกินหอย ไส้เดือนดิน และหอยทากเป็นอาหาร เป็นต้น ซึ่งหอยทากเหล่านี้มักเป็นศัตรูพืช และเป็นโฮสต์ตัวกลางของพยาธิ หลายชนิดด้วย (อัญชนา, 2552) ดังนั้นการพบหิ่งห้อยในแหล่งอาศัยตามธรรมชาติจึงเป็นดัชนีบ่งชี้ ถึงสมดุลของระบบนิเวศได้

ที่มา: สรศักดิ์ นาคเอี่ยม, กาญจนา สายยศ, ศรุตา มัจฉาเกื้อ, พัลลภ แสงพงษ์พิทยา, วนิดา แกล้วกล้า, ชุตาภา คุณสุข และ ชวัลรัตน์ สมนึก. 2663. ความชุกชุมของหิ่งห้อย (INSECTA: COLEOPTERA: LAMPYRIDAE) ในป่าชายเลนลุ่มน ้าเวฬุ จังหวัดจันทบุรี. PSRU Journal of Science and Technology 5(3): 97-111, 2020.